مراسم سوگواری
مراسم عزاداری در ارسنجان به نوعی نشان‌دهنده ترکیب فرهنگ‌های مختلف و احترام به سنت‌ها هستند. این ویژگی‌ها به غنای فرهنگی ارسنجان می‌افزاید و آن را به مکانی جذاب برای پژوهش و شناخت فرهنگ‌های ایرانی تبدیل می‌کند. سوگواری و مراسم تسلیت از جشن عروسی مهم تر است. در جشن تنها افراد دعوت شده شرکت می کنند اما در مراسم سوگ تقریبا همه ی مردم شرکت می کنند. شرکت در مراسم ترحیم برای جوانان و نوجوانان ضروری نبوده اما بزرگ های هر فامیل خود را موظف می دانند در مجلس ها شرکت کنند. رعایت این رفتار برای زنان شدیدتر است و مردها فقط در مراسمی که در مسجد برگزار می¬شود شرکت می کنند و جز نزدیکان خانواده عزادار به منزل نمی روند. این رسم به نوعی برای فرد سوگوار حالت درمان عاطفی دارد. رفتن به منزل خانواده عزادار در اصطلاح محلي پرسه تعریف می، شود. بعصی به رسم همدردی خواهرانه تا یک هفته شاید روزهای بیش از یک هفته به منزل شخص عزادار می روند. شخص عزادار هربار به لحن سوزناک با برشمردن خوبی های فرد فوت شده هم کم کم به مرحله ی پذیرش، سوگ می رسد هم در حین تعریف و توصیف او حس افتخار از خوب زیستن او موجب کاهش رنج ماجرا می شود. گاهی به عنوان نتیجه گیری زندگی فرد ازدست رفته حتی به شکرگزاری از این که انسان خوب و شریفی بوده اندوه مرگ به جایگزینی افتخار از سربلند زیستن او پایان می یابد. ( بخش هایی از چهار مرحله ی سوگ انجام می شود)
مردم ارسنجان نه تنها در مراسم سوگواری با یکدیگر همدردی دارند بلکه در تمام موارد پیشامدها و حادثه ها و بیماری¬ها می¬کوشند غمگسار هم باشند و به سر زدن و پرسش‌گری ماجرا و عیادت از بیمار ضمن ابراز همدردی قصد دارند سهمی از برطرف شدن مشکل یا کاهش دادن درد را بر عهده گیرند. حتی گاهی پرستاری و مراقبت از بیمار تا بیمارستان ادامه دارد و افراد به شکل کاملا اختیاری آماده ی کمک به همراهان بیمار می شوند. البته مشابه این رسم در کردستان نیز اجرا می شود.
نذری دادن از مهم ترین وجهه های رفتار آیینی و مذهبی مردم ارسنجان است.
معمولا به باور برآورده شدن حاجت یا پیش درآمد محقق شدن خواسته گوسفند قزبانی به تکه های تقریبا مساوی تقسیم شده و میان خویشاوندان دور و نزدیک پخش می شود.
این رسم به باور میرچاالیاده از آیین های پرتکرار در سراسر جهان است. در ایران می توان آن را به عادت پیشدادیان در شاهنامه اشاره کرد که برای خشنودی آناهیتا( رب النوع آب ها) قربانی می کردند. اما بخشی از مراسم پخش کردن گوشت یا میوه های گوناگون به مردم در یادکرد از دست رفتگان به مراسم نیاکان پرستی در عصر اسطوره ها باز می گردد. این موضوع در هدیه های آخر هفته که سر قبر فرد درگذشته پخش می شود نمود بیش تری دارد
پژوهش و نگارش متن: رضوان رحیمی، دانش آموخته¬ی دکترای تخصصی اسطوره شناسی از دانشگاه شیراز
